Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański (ur.15 stycznia 1869 w Krakowie, zm.28 listopada w Krakowie), polski dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, architekt, projektant mebli, scenograf, reformator  teatru polskiego. Jako pisarz związany z dramatem symbolicznym. Jeden z najwybitniejszych i najoryginalniejszych artystów  w epoce Młodej Polski. Nieoficjalnie nazywany czwartym Wieszczem Polskim.       
Kształcił się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (1884-1885 i 1887-1895) oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim (1887-1890 i 1896-1897). Jeszcze jako student pomagał J. Matejce (wraz z J. Mehofferem) w wykonywaniu polichromii w krakowskim kościele Mariackim (1889-1890). Odbył podróż po Europie (1890), odwiedzając m.in. Włochy, Szwajcarię, Niemcy. Przebywał w Paryżu (1891-1892 i 1893-1894), gdzie uczęszczał do Académie Colarossi i École des Beaux Arts - ulegał wówczas wpływom P. Gauquina, nabistów i japońskich mistrzów drzeworytu. Jeden z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka (1897), kierownik artystyczny Życia (1898-1899), członek Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana (1902), docent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (od 1902). Wyspiański został pochowany w krypcie zasłużonych w kościele na Skałce w Krakowie.       
Ulubioną techniką Stanisława Wyspiańskiego był pastel (wizerunki dzieci, portrety, Macierzyństwo). Zajmował się też grafiką (m.in. ilustracje do Iliady, winiety i układy graficzne tygodnika krakowskiego "Życie" oraz publikowanych własnych dramatów). Ważne miejsce w jego działalności, rozpoczętej współpracą z Janem Matejką i Józefem Mehofferem przy polichromii Kościoła Mariackiego, zajmowały projekty witraży i polichromii wnętrz: np. w krakowskim kościele Franciszkanów 1897-1905, w katedrze lwowskiej 1892-94 i wawelskiej 1900-02 (nie zrealizowane). W twórczości plastycznej Wyspiańskiego przeważał portret, w dziedzinie którego reprezentował ekspresjonizm (np. portrety Kazimierza Lewandowskiego i Lucjana Rydla 1898) i pejzaż (m.in. cykl widoków na Kopiec Kościuszki 1904-05). Wyspiański opracowywał scenografie do własnych dramatów, projekty dekoracji wnętrz (np. Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie), mebli i tkanin, oraz projekty architektoniczne. Był jednym z twórców programu i praktyki tzw. sztuki stosowanej w Polsce, reformatorem grafiki książkowej. W jego stylu widoczny jest zarówno trwały wpływ Matejki, jak i żywe związki z secesją (dekoracyjność, charakterystyczna giętka i kapryśna linia, stylizacje roślinne) i impresjonizm.  

Ważne daty z życia naszego patrona:  

15 I 1869 – urodził się w Krakowie
1875 – rozpoczął naukę w szkole ćwiczeń, prowadzonej przez seminarium nauczycielskie,
1878 – zmarła jego matka, Maria
1879 – zaczął naukę w Gimnazjum św. Anny,
1880 – przeszedł pod opiekę wujostwa Stankiewiczów,
1887 – rozpoczął studia malarskie w Szkole Sztuk Pięknych, po czym zaczął kolejne kierunki na Uniwersytecie Jagiellońskim (były to historia, historia sztuki, literatura),
1889 – podjął pracę przy polichromii Kościoła Mariackiego,
1890 – wyjechał za granicę, odwiedzając: Włochy, Szwajcarię, Niemcy, Czechy (Praga), Francję (Paryż),
1892 – 1894 – powstały pierwsze wersje dramatów ukończonych później w Krakowie: Warszawianka, Daniel, Meleager.
1883 – zaprojektował witraże do katedry lwowskiej,
1894 – w sierpniu powrócił do Krakowa i podjął się pracy przy polichromii kościoła ojców Franciszkanów, projektuje witraże: Bł. Salomea, Św. Franciszek, Bóg Ojciec,
1897 – rozpoczął współpracę z Życiem jako ilustrator gazety, – zakończył prace nad dramatem Legenda,
1898 – zaczął współpracę z Krakowskim Teatrem Miejskim,
26 XI 1898 – odbyła się premiera Warszawianki,
1899 – kolejna premiera sztuki, tym razem Lelewel, – napisał Klątwę, – wydrukowano jego dramaty: Warszawiankę, Lelewela, Klątwę, Legendę, Protesilasa i Laodamię, Meleagera,
1900 – ożenił się z Teodorą Teofilą Pytkówną, – napisał rapsody: Kazimierz Wielki, Bolesław Śmiały, Wernyhora; dramat Legiony, - zaprojektował także witraże do katedry wawelskiej,
16 III 1901 – odbyła się premiera Wesela,
1902 – został docentem w ASP,
1903 – odbyła się premiera Wyzwolenia, – napisał dramat Achilles, – odbyła się premiera dramatu Bolesław Śmiały (z dekoracjami i kostiumami zaprojektowanymi przez samego Wyspiańskiego
1904 – powstały kolejne trzy dramaty: Noc Listopadowa, Legenda II, Akropolis,
1904 – 1905 – sparafrazował hymn Veni Kreator, – został wybrany radnym Krakowa, – zgłoszono jego kandydaturę na dyrektora Teatru Miejskiego w Krakowie,
1907 – napisał swoje ostatnie dramaty: Powrót Odysa, Sędziowie, Skałka, Zygmunt August, sparafrazował też dzieło P. Corneille’a Cyd,
28 XI 1907 – śmierć artysty.

Szczegółowy życiorys  i kalendarium życia i twórczości Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907) znajdziesz na stronach:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Wyspia%C5%84ski

http://www.culture.pl/baza-sztuki-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/stanislaw-wyspianski  

Dzieła Stanisława Wyspiańskiego zostały pogrupowane tematycznie i umieszczone na następującej stronie:http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Wyspianski/Index.htm